ΔΕΡΜΑΤΟΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ - ΜΥΡΜΗΚΙΕΣ

ΔΕΡΜΑΤΟΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ

Ορισμός - αιτιολογία

Οι δερματομυκητιάσεις είναι λοιμώξεις του δέρματος από ξεχωριστή ομάδα μυκήτων οι οποίοι ονομάζονται δερματόφυτα. Οι μύκητες αυτοί έχουν την ικανότητα να προσβάλλουν την κερατίνη της επιδερμίδας, των νυχιών και των τριχών.

Επιδημιολογία

Μέχρι σήμερα έχουν αναγνωριστεί & 40 είδη δερματόφυτων και περίπου 10 από αυτά είναι συχνά στον άνθρωπο. Συνήθως μεταδίδονται από ανθρώπινη πηγή, λιγότερο συχνά από ζώο και πολυ σπάνια από το έδαφος. Μερικά είδη συναντιούνται παγκοσμίως ενώ κάποια περιορίζονται σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές.

Οι δερματομυκητιάσεις των ποδιών παρατηρούνται συνήθως μεταδίδονται σε νεαρής ηλικίας άτομα και είναι συχνότερες στους άνδρες. Παράγοντες που ευνοούν την λοίμωξη είναι η ζέστη &η υγρασία, τα κλειστά υποδήματα και η υπερβολική εφίδρωση. Η μετάδοση γίνεται συνήθως όταν κάποιος περπατά χωρίς υποδήματα σε επιφάνεια μολυσμένη από λέπια που έχουν αποπέσει από την επιδερμίδα ασθενούς. Έχει βρεθεί ότι τα σπόρια των δερματόφυτων μπορούν να επιβιώσουν σε ανθρώπινα λέπια μέχρι και για & 12 μήνες.

Κλινική εικόνα - συμπτωματολογία

Η πιο συχνή μορφή δερματομυκητίασης των ποδιών είναι αυτή που εντοπίζεται στις μεσοδακτύλιες πτυχές, συνήθως μεταξύ του 4ου και 5ου δακτύλου (athlete's foot). Η περιοχή εμφανίζεται λευκή λόγω διαβροχής με επιφανειακές ερυθρές διαβρώσεις. Σε παραμελημένες περιπτώσεις μπορεί να εξαπλωθεί στο γύρω δέρμα & ιδιαίτερα στην πλάγια και καμπτική επιφάνεια των δακτύλων.

Λιγότερο συχνά η δερματομυκητίαση μπορεί να εμφανιστεί ως εκτεταμένη ερυθρότητα, απολέπιση & σκλήρυνση του πέλματος και των πλάγιων του ποδιού (moccasin type).

Σχετικά  σπάνιος είναι ο φλεγμονώδης τύπος δερματομυκητίασης των ποδιών ο οποίος παρουσιάζεται με φυσαλίδες και διαβρώσεις.

Τέλος, ο ελκωτικός τύπος παρατηρείται όταν γίνεται επέκταση της μυκητίασις από τις μεσοδακύλιες πτυχές με ταυτόχρονη επιμόλυνση από βακτήρια.

Τέλος, ο ελκωτικός τύπος παρατηρείται όταν γίνεται επέκταση της μυκητίασις από τις μεοσδακτύλιες πτυχές με ταυτόχρονη επιμόλυνση από βακτήρια.

Η δερματομυκητίαση στις μεσοδακτύλιες πτυχές συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα και γι' αυτό συχνά παραβλέπεται από τους ασθενείς. Γενικά, όμως η δερματομυκητίαση των ποδιών μπορεί να προκαλέσει κνησμό ενώ σε περίπτωση επιμόλυνσης από βακτήρια εμφανίζεται πόνος.

Πρόγνωση

Η δερματομυκητίαση επιμένει για μήνες ως χρόνια αν δεν εφαρμοστεί κατάλληλη θεραπεία. Παρουσιάζει έξαρση στις ζεστές εποχές του χρόνου και σε έντονη εφίδρωση των ποδιών (π.χ. πλαστικά υποδήματα).

Σε ασθενείς με κυκλοφορική ανεπάρκεια των κάτω άκρων οι διαβρώσεις της μυκητίασις μπορεί να αποτελέσουν πύλη εισόδου για λεμφαγγειίτιδα ή/ και ερυσίπελας.

Θεραπεία

Για την εφαρμογή κατάλληλης και αποτελεσματικής θεραπείας είναι απαραίτητη η επιβεβαίωση της διάγνωσης με άμεση μικροσκόπηση και καλλιέργεια από τις βλάβες. Η διαδικασία είναι απλή: αποξενώνουμε λέπια από την προσβεβλημένη περιοχή και τα παρατηρούμε αμέσως κάτω από το μικροσκόπιο για να αναγνωρίσουμε τις χαρακτηριστικές δομές των μυκήτων.Για την καλλιέργεια η οποία είναι η πιο αξιόπιστη εξέταση τοποθετούμε λέπια σε ειδικά υλικά που ευνοούν την ανάπτυξη του μύκητα σε αποικίες.

Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας επαναλαμβάνουμε τις εξετάσεις για να πιστοποιήσουμε την εκρίζωση του μύκητα.

Η θεραπεία ξεκινά με τοπικά αντισηπτικά και αντιμυκητιασικά σε μορφή για 2-4 εβδομάδες. Συγχρόνως συστήνουμε στον ασθενή μακροχρόνια τη χρήση προστατευτικών υποδημάτων κατά το μπάνιο ιδιαίτερα σε κοινόχρηστους χώρους (γυμναστήρια, κολυμβητήρια κ.α. ), την καθημερινή αλλαγή καλτσών, τη χρήση αντιμυκητιασικής πούδρας στα πόδια & τα υποδήματα και γενικά την αποφυγή παραγόντων που ευνοούν την εφίδρωση των ποδιών (κλειστά/πλαστικά παπούτσια)

Σε ασθενείς με εκτεταμένη μυκητίαση, σε αποτυχία της τοπικής θεραπείας και σε συνύπαρξη μυκητίασις των νυχιών εφαρμόζουμε από του στόματος αντιμυκητιασική αγωγή για 1-2 εβδομάδες.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΜΥΡΜΗΚΙΕΣ

Ορισμός - αιτιολογία

Οι μυρμηκιές είναι καλοήθης ψευδό-όγκοι του δέρματος οι οποίοι προκαλούνται από λοίμωξη της επιδερμίδας με ιούς της ομάδας HPV.

Επιδημιολογία

Οι ιοί HPV είναι πολύ διαδεδομένοι στο γενικό πληθυσμό. Συνήθως μεταδίδονται με άμεση επαφή δέρματος με δέρμα και μικρο τραύματα στην επιφάνεια διευκολύνουν την είσοδο των ιών στην επιδερμίδα. Επίσης, επίμονες μυρμηκιές εμφανίζονται συχνότερα σε περιπτώσεις ανοσοκαταστολής.

Διακρίνουμε τρείς διαφορετικούς τύπους μυρμηκιών: τις κοινές, τις ομαλές και τις μυρμηκιές των πελμάτων. Οι κοινές μυρμηκιές αντιπροσωπεύουν το 70% των μυρμηκιών και παρατηρούνται συχνότερα στα παιδιά σχολικής ηλικίας. Οι ομαλές μυρμηκιές είναι λιγότερο συχνές (4% των μυρμηκιών) και εμφανίζονται επίσης σε παιδιά αλλά & σε ενήλικες. Τέλος οι μυρμηκιές των πελμάτων συναντώνται συνηθέστερα σε νέους ενήλικες και απαρτίζουν το 30% όλων των μυρμηκιών.

Στην περιοχή των ποδιών μπορεί να συναντήσουμε τις πελματιίες και τις κοινές μυρμηκιές ενώ οι ομαλές σπανίως εμφανίζονται στα άκρα.

Κλινική εικόνα - συμπτωματολογία

Οι μυρμηκιές εμφανίζονται ως επάρματα του δέρματος με σκληρή και αρκετές φορές ανώμαλη επιφάνεια. Μπορεί να είναι μεμονωμένες ή ιδιαίτερα στο πέλμα να συρρέουν σχηματίζοντας πλάκες.

Ειδικότερα στο πέλμα μπορεί να προσομοιάζουν με τύλους (κάλους). Σε προσεκτική εξέταση, όμως, βλέπουμε ότι διαταράσσουν τα δερματογλυφικά της περιοχής και αν αφαιρέσουμε μέρος της σκληρής επιφάνειας παρατηρούμε πολλαπλά μαύρα στίγματα. Αυτά είναι χαρακτηριστικά για τις μυρμηκιές και αντιπροσωπεύουν θρομβομένα μικρο αγγεία του δέρματος.

Οι μυρμηκιές επιμένουν για αρκετό χρόνο αν δεν εφαρμοστεί θεραπεία και συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα. Εξαιρούνται οι πελματιαίες οι οποίες μπορεί να γίνουν πολύ επώδυνες προκαλώντας έως και προβλήματα στη βάδιση.

 Πρόγνωση

 Σύμφωνα με μελέτες περίπου το 60-70% των μυρμηκιών εξαφανίζονται χωρίς θεραπεία μέσα σε διάστημα δύο ετών. Αυτό ισχύει περισσότερο για τις κοινές & ομαλές και πολύ λιγότερο στις πελματιαίες. Οι μυρμηκιές είναι πολύ επίμονες ακόμα και με την εφαρμογή κατάλληλης θεραπείας.

Οι μυρμηκιές ιώνται χωρίς να αφήνουν ουλές. Οι διάφορες θεραπείες μπορεί να οδηγήσουν στο σχηματισμό ουλής αλλά ιδιαίτερα για τις μυρμηκιές του πέλματος η θεραπεία πρέπει να είναι επιθετική.

Θεραπεία 

Για την αντιμετώπιση των μυρμηκιών έχουν δοκιμαστεί διάφορες θεραπείες όχι πάντα με καλά αποτελέσματα.

Για τις κοινές και πελματιαίες μυρμηκιές αναφέρονται οι εξής τοπικές θεραπείες: Το μονό -δι ή τρί- χλωροοξεικό οξύ, η κανθαραδίνη, η μπλεομυκίνη ενδοφλεβικά, η γλουταραλδεϋδη, η φορμαλίνη, τα ρετινοειδή και τα διαλύματα σαλικυλικού οξέος. Τα αποτελέσματα ποικίλουν. Η θεραπεία με διαλύματα σαλικυλικού οξέος καθημερινά σε συνδυασμό με προσεκτική περιποίηση της περιοχής μπορεί να έχει καλά αποτελέσματα αλλά απαιτείται μακροχρόνια συμμόρφωση του ασθενούς.

Η χειρουργική αφαίρεση των μυρμηκιών αποφεύγεται λόγω συχνών υποτροπιών.

Η κρυοθεραπεία είναι εύκολη και αποτελεσματική μέθοδος αλλά επώδυνη. Περιλαμβάνει την ψύξη της μυρμηκιάς και ενός ορίου 1-2 χιλ. υγιούς δέρματος με υγρό άζωτο για περίπου 30 sec. Η θεραπεία συνήθως επαναλαμβάνεται μετά 4 εβδομάδες μέχρι να εξαφανιστούν όλες οι μυρμηκιές.

Η διαθερμοπηξία είναι πιό αποτελεσματική από την κρυοθεραπεία αλλά υπάρχει ο κίνδυνος σχηματισμού ουλής. Είναι πάντως εύκολη και καλά ανεκτή μέθοδος.

Η θεραπεία laser είναι δαπανηρή και η αποτελεσματικότητα της είναι παρόμοια με αυτή της διαθερμοπηξίας. Συνήθως την εφαρμόζουμε για μυρμηκιές που υποτροπιάζουν μετά τη θεραπεία με τις παραπάνω μεθόδους.

Εγώ από την μεριά μου συστήνω τον καυτηριασμό όσο για τις κοινές, τόσο και για τις πελματιαίες μυρμηκιές καυτηριασμό με ψυχρό άζωτο σε δερματολόγο. (Πολλοί από τους πελάτες μου είδαν αποτέλεσμα).

Coco

πηγή: ΕΛ.Κ.Ε.Π.-Π (Εμ.Αρβανιτάκης)