Διαβητικό Πόδι

Το ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ

     Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ), είναι μεταβολική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από σχετική ή απόλυτη ανεπάρκεια ινσουλίνης, κατάσταση που επηρεάζει τον μεταβολισμό των πρωτεϊνών, των λιπών, των υδατανθράκων, του ύδατος και των ηλεκτρολυτών.

Αποτέλεσμα αυτής είναι προοδευτικές και συχνά μη αναστρέψιμες λειτουργικές και δομικές αλλαγές σε όλα τα όργανα του ανθρωπίνου σώματος. Ο συνδυασμός αγγειοπάθειας, περιφερικής και αυτόνομης νευροπάθειας καθώς και του αυξημένου κινδύνου λοιμώξεων, καθιστά το άτομο με ΣΔ επιρρεπή εις την εκδήλωση παθολογικών καταστάσεων στον άκρο πόδα. Ίσως, πουθενά αλλού στο ανθρώπινο σώμα δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε τόσο καθαρά και σε τέτοια έκταση, τις καταστροφικές συνέπειες των επιπλοκών που επιφέρει ο ΣΔ, όπως τις παρατηρούμε στα πόδια των ατόμων με ΣΔ

Το Διαβητικό πόδι ως κλινική οντότητα:

Σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη, υπολογίζεται ότι υπάρχουν περισσότεροι από 130 εκατομμύρια ενήλικες πάσχοντες από ΔΣ παγκοσμίως. Στον παραπάνω αριθμό, υπολογίζεται ότι το 15% (περίπου 20 εκατομμύρια), θα αναπτύξει έλκος στον άκρο πόδα, κάποια στιγμή κατά την διάρκεια της ζωής τους. Το 70% των μη τραυματικής αιτιολογίας ακρωτηριασμών, αφορά άτομα με ΣΔ, στους οποίους η συχνότητα ακρωτηριασμού είναι 15 φορές μεγαλύτερη απ'οτι στο γενικό πληθυσμό. Από τους ασθενείς με ΣΔ όπου έχουν υποστεί ακρωτηριασμό, το 50% θα χρειαστεί ακρωτηριασμό στο άλλο πόδι μέσα σε χρονικό διάστημα των 5 ετών από την αρχική επέμβαση και από αυτούς που θα υποβληθούν και σε δεύτερο ακρωτηριασμό, το 55% θα αποβιώσει μέσα στα επόμενα 5 χρόνια.

Στοιχεία από τον Εθνικό Φορέα Υγείας των Η.Π.Α (1990), αναφέρουν ότι κατά το έτος 1987 πραγματοποιήθηκαν 56.000 ακρωτηριασμοί κάτω άκρων σε άτομα με ΣΔ, δηλ., 8.2 ακρωτηριασμοί ανά 1000 άτομα με ΣΔ. Συμπληρωματικά, ένα εκατομμύριο διαβητικά έλκη, εισήχθηκαν στα νοσοκομεία της Αμερικής κατά το έτος 1995.

Εάν σκεφτούμε ότι μέχρι το έτος 2010 θα υπάρχουν περίπου 220,7 εκατομμύρια πάσχοντες από ΣΔ και ότι μέχρι  το έτος 2025 θα υπάρχουν 300 εκατομμύρια, ίσως να μπορούμε και να υπολογίσουμε το μέγεθος των επιπλοκών που αναλογικά θα επιφέρει στο άκρο πόδα, ο ΣΔ.

(Σας γράφω το άρθρο και έχει πιαστεί η ψυχή μου πω πω....)

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

     Βρισκόμαστε συνεπώς, μπροστά σε ένα συνεχώς διογκούμενο πρόβλημα, οι διαστάσεις του οποίου γίνονται προσπάθειες να περιοριστούν. Για να συμβάλλουμε στην μείωση της συχνότητας των διαβητικών εξελκώσεων εις τον άκρο πόδα, θεωρείται πρώτα απαραίτητη η κατανόηση και η γνώση των βασικών εκείνων παραγόντων που οδηγούν ή συμβάλλουν στην δημιουργία του έλκους.

     Αίτιο-παθογένεση του έλκους στο διαβητικό πόδι.

     Από τα άτομα με ΣΔ και έλκος εις τον άκρο πόδα, 60-70% έχει σαν αίτιο την νευροπάθεια, 15-20% έχει σαν αίτιο την αγγειοπάθεια και 15-20% έχει σαν αίτιο και τα δύο.

     Η ισχαιμία, που οφείλεται σε αρθηροσληρυντική αποφρακτική νόσο, είναι πιο διαδεδομένη σε άτομα με ΣΔ, από ότι στον μη διαβητικό πληθυσμό. Ενώ ο παθολογικός μηχανισμός είναι ίδιος, στα άτομα με ΣΔ εμφανίζεται κυρίως σε μικρότερες αρτηρίες (κάτω από το γόνατο) και σε πολλαπλά σημεία. Πολλά έχουν λεχθεί σχετικά με την μακροαγγειοπάθεια και μικροαγγειοπάθεια. Σίγουρα, κατέχουν μείζων ρόλο δια την ίαση του έλκους, αλλά  σαν ξεχωριστοί παράγοντες δεν συσχετίζονται με την αίτιο-παθογένεση του έλκους. Η μικροαγγειοπάθεια από μόνη της δεν αποτελεί αιτία εξέλκωσις, ενώ και η μακροαγγειοπάθεια χρειάζεται κάποιο εξωτερικό ερέθισμα (τραύμα) για να οδηγήσει στην εξέλκωση.

    Η κλασική τριάδα για να την δημιουργία εξέλκωσις στον άκρο πόδα στον διαβητικό πληθυσμό είναι "το τραύμα", "η νευροπάθεια", και οι "δυσμορφίες" του άκρου ποδός, όπου είναι παρόν και στην πλειοψηφία των σθενών.

     Κατευθύνσεις με στόχο την πρόληψη.

   - Η Εκπαίδευση, μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην μείωση των ελκών και κατ' επέκταση των ακρωτηριασμών στον διαβητικό πληθυσμό. Με την κατάλληλη εκπαίδευση και την προώθηση  της σωστής υγιεινής και φροντίδας των ποδιών, προλαμβάνονται αρκετοί ακρωτηριασμοί.

Σε μια μελέτη που έγινε στη Λιθουανία, αναφέρεται μια μείωση της επανεμφάνισης των ελκών κατά 28% με την συστηματική εκπαίδευση.

Η εκπαίδευση μπορεί να περιλαμβάνει απλές συμβουλές, σεμινάρια σε ομάδες ασθενών, προβολή ταινιών, φυλλάδια και φωτογραφίες.

Σε ειδικά κέντρα όπως της Ευρώπης, οι ασθενείς υπόκεινται και σε ειδικές εξετάσεις πιέσεων μέσο πελματογραφημάτων. Τα πελματογραφήματα, προσφέρουν μία ολοκληρωμένη ανάλυση των πιέσεων και κατ' επέκταση των ανατομικών εκείνων σημείων που βρίσκονται σε κίνδυνο προς εξέλκωση.

     Τα ειδικά υποδήματα με ένθετους πάτους, μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις πιθανότητες δημιουργίας έλκους, και υπάρχουν πολλές σημαντικές εργασίες που το μαρτυρούν, όπως : Ο Endmonds και οι συνεργάτες του, σύγκριναν την επανεμφάνιση ελκών σε δύο ομάδες ασθενών. Το ποσοστό 83% των ασθενών που φορούσαν απλά καθημερινά υποδήματα, εμφάνισαν έλκος ξανά, ενώ από τους ασθενείς που φορούσαν ειδικά υποδήματα και πάτους, παρουσίασαν έλκος μόνο το 26%. Ο Ucciolo και οι συνεργάτες του, συμπέρανε ότι οι διαβητικοί ασθενείς που φοράνε ειδικά υποδήματα και πάτους περιορίζουν την επανεμφάνιση του έλκους από 50% στο ποσοστό της τάξεως των 27%(1995)

     Τα ακατάλληλα υποδήματα θεωρούνται υπεύθυνα, σε ένα τεράστιο ποσοστό, για την έναρξη δερματικών βλαβών και για να υπάρχει η κατάλληλη προστασία στα πόδια, χρειάζονται υποδήματα φαρδιά με μεγαλύτερο βάθος, φτιαγμένα από μαλακό δέρμα, ελαφριά με σχετικά σκληρή σόλα. Το ύψος του τακουνιού δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 3 εκατοστά για τους άνδρες και τα 5 εκατοστά για τις γυναίκες. Τέτοιου είδους υποδήματα θεωρούνται ..... φιλικά προς τα πόδια των διαβητικών ασθενών. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που προσφέρουν τα υποδήματα αυτά είναι το συμπληρωματικό βάθος. Από την μία εγκαθίσταται το πόδι που παρουσιάζει κάποιο είδος δυσμορφίας και από την άλλη μπορεί να εισαχθεί κάποιο πέλμα-πάτος.

     Οι ένθετοι ειδικοί (ανάλογα με την περίσταση) πάτοι, θεωρούνται ως το πιο σημαντικό στοιχείο, για την πρόληψη διαβητικού έλκους. Ακόμη και αν υπάρχουν τα ειδικά παπούτσια, οι πιέσεις που ασκούνται στο πέλμα (και είναι υπαίτιες για την δημιουργία υπερκερατώσεων - εξελκώσεων), εξακολουθούν να υφίσταται. Αυτό το σκοπό έχουν οι ειδικοί πάτοι: Να εξαλείψουν ή όσο είναι δυνατόν να περιορίσουν τις πιέσεις αυτές, με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση εμφάνισης έλκους.

*** Για την αντιμετώπιση προβλημάτων που εμφανίζονται στα πόδια των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη, χρειάζεται ειδική ομάδα όπου αποτελείται από διαβητολόγο, ποδολόγο, ορθοπεδικό, αγγειολόγο κτλ.

     Η Άμεση παραπομπή του ασθενή σε κάποιον ειδικό ή νοσοκομείο στην κυριολεξία σώζει... πόδια!!!

πηγή: ΕΛ.Κ.Ε.Π.-Π Εμ.Αρβανιτάκης podiatry

coco